Uitbreiding geboorteverlof voor partners

Op 1 januari 2019 is de Wet invoering extra geboorteverlof (Wieg) deels in werking getreden. Per 1 juli 2020 treedt het tweede deel in de uitbreiding van het geboorteverlof voor partners in werking. In dit artikel wordt uiteengezet wat door deze wet gaat veranderen met betrekking tot het geboorteverlof voor partners van de moeder van het kind.

Inhoud en doel wet
Per 1 januari 2019 krijgen werknemers langer doorbetaald verlof als hun partner is bevallen. Een werknemer heeft recht op éénmaal de wekelijkse arbeidsduur aan geboorteverlof. Voorheen hadden deze werknemers slechts recht op twee dagen doorbetaald geboorteverlof en drie dagen onbetaald ouderschapsverlof in de eerste vier weken na de geboorte. Het recht op drie dagen onbetaald ouderschapsverlof is door de komst van de Wieg komen te vervallen. Vanaf 1 juli 2020 hebben zullen werknemers ook recht hebben op aanvullend geboorteverlof. Zij kunnen dan binnen het eerste halfjaar na de geboorte maximaal vijfmaal de wekelijkse arbeidsduur onbetaald verlof opnemen. Het geboorteverlof geldt alleen voor partners die in loondienst zijn en niet voor zelfstandigen. Het kabinet wil met de uitbreiding van het geboorteverlof bijdragen aan de ontwikkeling van de band tussen de partner van de moeder en het kind en daarnaast de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt vergroten.

Geboorteverlof
Na de bevalling van de echtgenote, de geregistreerde partner, de persoon met wie de werknemer ongehuwd samenwoont of degene van wie de werknemer het kind erkent, heeft de werknemer recht op éénmaal de wekelijkse arbeidsduur aan geboorteverlof. Iemand die fulltime werkt heeft dan recht op maximaal vijf dagen geboorteverlof na de bevalling van zijn of haar partner. En een werknemer die vijf dagen vier uur per dag werkt, heeft recht op twintig uren aan geboorteverlof. Dit verlof komt voor rekening van de werkgever. De werknemer moet het geboorteverlof binnen vier weken vanaf de eerste dag na de bevalling opnemen. De dag van de bevalling valt namelijk niet onder het geboorteverlof, op die dag kan de werknemer calamiteitenverlof opnemen. De werkgever mag het opnemen van het geboorteverlof niet weigeren. In het geval dat de arbeidsovereenkomst of de publiekrechtelijke aanstelling wordt beëindigd voordat het geboorteverlof volledig is opgenomen, heeft de werknemer tegenover de nieuwe werkgever aanspraak op het verlof dat nog niet is opgenomen.

Aanvullend geboorteverlof
Per 1 juli 2020 hebben werknemers tevens het recht om aanvullend geboorteverlof op te nemen tot maximaal vijfmaal de wekelijkse arbeidsduur. De werkgever hoeft het loon niet door te betalen. Het aanvullend geboorteverlof wordt namelijk betaald door het UWV. Deze werknemers maken aanspraak op een UWV-uitkering ter hoogte van 70% van hun dagloon tot maximaal 70% van het maximumdagloon. Via de werkgever kan deze uitkering worden aangevraagd bij het UWV. Het aanvullend geboorteverlof moet binnen zes maanden na de geboorte van het kind worden opgenomen. Voordat het aanvullend geboorteverlof kan worden opgenomen moet eerst het geboorteverlof van éénmaal de wekelijkse arbeidsduur zijn opgenomen. De werkgever kan het aanvullend geboorteverlof niet weigeren, maar mag in overleg met de werknemer wel de invulling van het verlof wijzigen als hiervoor een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang bestaat. De duur van het verlof kan niet worden gewijzigd.

Afwijking in de cao
Er kan in de cao van de wettelijke regeling worden afgeweken maar dit mag niet ten nadele van de werknemers zijn. Bedrijven mogen dus enkel een langere periode aan doorbetaald verlof opnemen dan in de wet is geregeld. Een aantal bedrijven lopen vast vooruit op het wettelijke aanvullende geboorteverlof dat in juli 2020 in werking treedt. Zo werd er in de nieuwe cao’s van ING en Achmea vastgelegd dat partners bij de geboorte van hun kind recht hebben op vier weken volledig doorbetaald geboorteverlof. Voor ambtenaren van de gemeente Den Haag geldt dat zij 6,5 week volledig krijgen doorbetaald. Zij mogen dat verlof opnemen totdat het kind acht jaar oud is geworden. Verder heeft Microsoft in de cao geregeld dat werknemers zes weken doorbetaald geboorteverlof mogen opnemen. Ook Unilever heeft afgelopen jaar in de cao een afwijkende regeling opgenomen. Die werknemers hebben recht op tien dagen geboorteverlof. Bij gezondheidsbedrijf Jansen krijgen werknemers zelfs acht weken doorbetaald verlof na de geboorte van hun kind.

Adoptie- en pleegzorgverlof
Per 1 januari 2019 hebben adoptie- of pleegouders recht op zes weken verlof zonder behoud van loon wanneer zij een kind adopteren of een pleegkind in hun gezin opnemen. Voorheen hadden deze werknemers recht op vier weken onbetaald verlof. Zij maakten gedurende deze periode wel aanspraak op een uitkering ter hoogte van het (maximale) dagloon. Deze situatie blijft gelijk. De uitbreiding van het adoptie- en pleegzorgverlof is van toepassing op kinderen die op of na 1 januari 2019 worden opgenomen in het gezin.

Conclusie
Voor werknemers in loondienst geldt dat zij recht hebben op éénmaal de wekelijkse arbeidsduur aan geboorteverlof als hun partner is bevallen van een kind. Dit komt voor rekening van de werkgever. Voor adoptie- of pleegouders geldt dat zij recht hebben op zes weken verlof zonder behoud van loon, maar wel aanspraak maken op een uitkering. Vanaf 1 juli 2020 is het ook mogelijk voor werknemers om tot maximaal vijfmaal de wekelijkse arbeidsduur aanvullend geboorteverlof op te nemen. Het aanvullend geboorteverlof is zonder behoud van loon maar werknemers hebben wel recht op een UWV-uitkering.