[RechtSPRAAK]: Lady Lawyer in gesprek met Leontine Jacobs

In deze nieuwe rubriek ga ik in gesprek met Digital Nomads en andere ondernemers over de juridische kant van het ondernemen, conflicten waar zij in verwikkeld zijn geweest, hier en daar een juridische fuck up en de gevolgen die reizen met zich mee kan brengen voor je onderneming. In deze editie wordt Leontine van Hello Mister Magpie geïnterviewd.

Leontine is brand designer en co-founder van Hello Mister Magpie, een strategie en designbureau dat bedrijven en organisaties van a tot z met hun branding helpt om een echt merk te worden.

Wanneer ben je begonnen met ondernemen?

“Ik ben in 2012 afgestudeerd aan de commerciële richting van de kunstacademie en daarna heb ik me meteen ingeschreven als freelancer. Ik wist altijd al wel dat ik niet per se voor een baas wilde werken, ik ben een beetje tegendraads. Op dat moment heb ik me alleen wel ingeschreven naast mijn gewone bijbaantjes. Een paar jaar geleden kreeg ik steeds meer leuke opdrachten en werd het freelancen ook steeds serieuzer. In die tijd werkte ik ook nog in loondienst bij een start-up waar ik heel veel heb geleerd over bedrijfsvoering. Op een gegeven moment kwam ik Alex, mijn zakenpartner, tegen die iemand zocht om haar bedrijf mee uit te bouwen en een paar maanden later heb ik ontslag genomen. Eigenlijk beschouw ik mezelf pas sinds dat moment echt ondernemer.”

ALS FREELANCER BESCHOUWDE IK MEZELF NIET ECHT ALS ONDERNEMER, IK DEED HET ER MAAR EEN BEETJE BIJ 

Vind je dat je goed voorbereid aan het ondernemerschap bent begonnen?

“In 2012 was ik absoluut niet voorbereid, dat leer je allemaal niet op school. Ik wist totaal niet wat me te wachten stond en ben ook wel een paar keer op mijn bek gegaan met dingen die niet goed waren afgesproken. Dingen die ik toen heb geleerd ben ik dit keer wel anders gaan doen, dus toen ik met deze onderneming startte was ik wel goed voorbereid.”

Voel jij je nu over het algemeen veilig ondernemen?

“Ja. Dat zit hem voor mij op dit moment in dat ik een partner heb. Ik ben niet meer alleen, niet meer als enige verantwoordelijk. Ik heb een sparringpartner, ik hoef beslissingen niet meer alleen te maken. Ik kan een tijdje vrij nemen of ziek zijn en het gaat gewoon door. Het voelt nu alsof ik een vangnet heb dat ik als freelancer zijnde miste.”

Merk je ook meer risico’s nu je samenwerkt of is het alleen maar positief?

“Het is natuurlijk altijd een risico als je met iemand samenwerkt. We hebben alles wel in een contract afgedekt met de gedachte “nu gaat alles goed en is het leuk, maar stel dat het ooit klapt ligt alles vast”. Daar hebben we het ook vrijwel meteen over gehad omdat we allebei wisten dat dit belangrijk was. Ik denk dat alles binnen zo’n drie maanden geregeld was.”

Had je als freelancer je juridische documenten ook op orde?

“Nee, nooit gehad. Ik wist toen ik net begon echt niet dat het nodig was. Op een gegeven moment vroeg een opdrachtgever me naar mijn algemene voorwaarden en toen besefte ik me het belang pas. Met de juiste documenten voelde ik me wel serieuzer en professioneler over komen.”

Heb je wel eens met een juridisch risico of conflict te maken gehad?

“Ik heb een flinke fuck up naar mezelf toe gemaakt toen ik drie dagen per week voor een opdrachtgever werkte. Ik heb toen in mijn enthousiasme een contract getekend dat ik niet heel goed had doorgelezen. Uiteindelijk liep de samenwerking niet meer zo lekker omdat we niet op 1 lijn zaten en ben ik daar weggegaan. Toen kreeg ik een mailtje of ik alles wat ik voor hun had gedaan even uit mijn portfolio wilde halen, dat stond blijkbaar in het contract. Ik heb dat toen vluchtig doorgenomen, had totaal geen ervaring en het stond er allemaal in moeilijke taal, dus ik had geen idee. Ik ben er heel even tegenin gegaan, maar had het van tevoren gewoon moeten checken dus uiteindelijk heb ik wel snel alles eraf gehaald. Zonde, want er zaten hele mooie projecten tussen.”

IK HEB DAT CONTRACT TOEN VLUCHTIG DOORGENOMEN EN IN MIJN ENTHOUSIASME GETEKEND, TERWIJL IK EIGENLIJK GEEN IDEE HAD WAT ERIN STOND

Heb je daar wel van geleerd dat je alles nu heel goed doorleest?

“Ja, absoluut! Als ik het zelf niet begrijp zou ik nu ook echt om hulp vragen. Daarnaast leg ik hierdoor nu altijd en overal zelf super specifiek vast wie waar recht op heeft. Ik merk dat de grotere bedrijven onze documenten ook echt heel goed doorlezen en vaak nog met ons willen bespreken, waar individuen hier veel makkelijker in zijn.”

Wat spreek je met je opdrachtgevers af wanneer jij iets voor ze ontwerpt?

 “We hebben sowieso in onze algemene voorwaarden staan dat wij onze ontwerpen altijd in ons portfolio mogen gebruiken, dat is natuurlijk vooral voortgekomen uit die eerdere ervaring waar we het net over hadden. Ook behouden wij in principe het eigendom, tenzij extra wordt betaald voor de overdracht.

Is er wel eens iets van jouw werk gebruikt zonder dat je hier toestemming voor had gegeven?

“Nee, niet dat ik weet tenminste. Ik heb wel eens dingen gezien waarvan ik dacht dat het redelijk veel op mijn werk leek, maar er zijn zoveel goede ontwerpers en de wereld is zo groot, dat het best kan dat twee dingen op elkaar lijken zonder dat ze elkaar hebben gezien. Wat als je nu onbewust iets maakt wat al bestaat… Wel heb ik een keer gezien dat er wijzigingen in mijn werk waren aangebracht. Ik had daar alleen niets over opgenomen helaas, dus heb het laten gaan.”

ER ZIJN ZOVEEL GOEDE ONTWERPERS EN DE WERELD IS ZO GROOT. HET KAN BEST ZIJN DAT TWEE DINGEN OP ELKAAR LIJKEN ZONDER DAT ZE ELKAAR HEBBEN GEZIEN

Wat zou je nu doen als je zo’n inbreuk constateert?

“Ik zou sowieso nooit meteen boos worden, maar rustig contact met ze opnemen, zeggen wat ik heb gezien en vragen of ik ze ergens mee kan helpen. Daarna zou ik verwijzen naar de algemene voorwaarden waarin dat inmiddels wel staat opgenomen. Als ze dan nog niet met me mee gaan zou ik wel stappen willen ondernemen. Omdat dit nu nog nooit is voorgekomen, weet ik nu alleen nog niet welke stappen dit zijn.”

Jullie werken nu zelf ook met freelancers. Heb je daar ook contracten mee?

”Ja, ook dat hebben we zo goed mogelijk proberen vast te leggen. Wij zijn uiteindelijk verantwoordelijk voor hun werk, ze vallen onder onze algemene voorwaarden en onze naam, dus we willen wel dat ze goed op de hoogte zijn van de rechten en plichten.”

Ik ben nu wel erg benieuwd wat je hebt geregeld omtrent hun eigendom?

“Dat wij het eigendom behouden over alles wat zij ontwerpen en zij het bij het einde van het contract niet meer mogen gebruiken. Wij behouden het eigendom over datgene dat door hen is opgeleverd, en ze mogen het alleen in overleg in hun portfolio mogen opnemen. Dat lijkt natuurlijk dubbel aangezien me dat zelf als freelancer is overkomen, maar het verschil is dat wij het heel duidelijk van tevoren naar onze freelancers hebben gecommuniceerd in begrijpelijk Nederlands. Ik benadruk ook extra dat ze alles goed door moeten lezen en ze altijd vragen mogen stellen. Dat is iets wat ik zelf nu echt heb geleerd en ook aan hun door wil geven.

Ook hebben we een duidelijk concurrentiebeding opgenomen. Onze freelancers kunnen niet zomaar rechtstreeks met onze klanten samenwerken. Enerzijds omdat wij anders nooit zouden kunnen groeien als agency, en anderzijds als bescherming naar de klant. Wij blijven er op deze manier altijd tussen zit en kunnen zo een stuk begeleiding en kwaliteitscontrole uitvoeren.”

Heb je nog een tip voor andere creatives?

“Leg alles vast en laat het door een jurist nakijken om jezelf niet in de vingers te snijden. De meeste creatievelingen zijn ongestructureerd en willen gewoon mooie vette dingen maken, waardoor ze zich niet zo bezighouden met andere dingen, maar laat je echt even adviseren!”

Tips van Lady Lawyer: Ga je met iemand samen een bedrijf starten? Zorg er dan voor dat je belangrijke afspraken vastleg in een samenwerkingsovereenkomst. Je werkt uiteraard samen met iemand die je leuk vindt, waardoor veel ondernemers dit niet nodig vinden of vergeten, maar juist dan is de kans groot dat er een keer iets misgaat waar jullie nooit over na hebben gedacht. Zie een samenwerkingsovereenkomst als de spelregels tussen jullie samenwerking.

Lees altijd alles voordat je iets tekent goed door, zodat je weet wat je rechten en plichten zijn. Zeker als creative is dit in verband met het intellectueel eigendom erg belangrijk. Volgens de wet wordt de werkgever auteursrechthebbende van het werk gemaakt door zijn werknemers, tenzij anders overeengekomen. Dit geldt echter niet voor freelancers of stagiaires, want in dergelijke gevallen is er geen sprake van een arbeidsovereenkomst.

Maak jij jouw werk in opdracht van een eenmanszaak? Dan ben jij nog steeds degene die als maker wordt aangeduid en liggen de rechten automatisch bij jou.

Dit is echter anders wanneer jij in opdracht van bijvoorbeeld een BV of VOF werkt en zij jouw werk als eerste publiceren vanuit naam van de organisatie. Je kunt wel van deze wettelijke regels afwijken door onderlinge afspraken te maken. Meer weten over auteursrecht en intellectueel eigendom? Je leest het in Made With Laws.

Beeld: Mike de Koning