Nieuwe wet moet nepreviews voorkomen

In een eerder artikel is het wetsvoorstel over de betere bescherming van online consumenten al besproken. In dit artikel zijn we vooral ingegaan op de gevolgen voor webshops en consumenten. Het wetsvoorstel betreft ook nog een ander onderdeel, namelijk het voorkomen van nepreviews. Steeds meer ondernemingen hebben met nepreviews te maken. Mona Keijzer heeft onlangs een wetsvoorstel gepubliceerd waardoor leugenachtige reviews voorkomen worden. In dit artikel lees je wat dit onderdeel van het wetsvoorstel inhoudt en wat voor gevolgen dit heeft. 

Wetsvoorstel tegen nepreviews

Het wetsvoorstel is vooral gericht op de bescherming van de (online) consumenten. Om consumenten beter te beschermen moet er volgens Keijzer worden gelet op een aantal aspecten. Zo mag de omschrijving van een product niet misleidend zijn, maar juist concreet. Daarnaast moet de consument weten waarom hij een bepaalde reclame te zien krijgt en dient de privacy van gratis online platforms scherper te worden.  

In 2019 heeft de Europese Unie richtlijn (EU) 2019/2161 aangenomen, waarin het gebruik van nepreviews uitdrukkelijk als misleidend wordt bestempeld. De richtlijn moet uiterlijk mei 2022 in de Nederlandse wet zijn opgenomen. Daartoe heeft Keijzer nu een conceptwetsvoorstel gepubliceerd.

Een misleidende omschrijving van een product komt vaak door reviews. Wanneer jij als consument een product ziet met vijf sterren, dan denk je ‘top’, maar wanneer alle reviews met één ster verwijderd zijn, heb je een compleet ander beeld over het product. Webshops kunnen volgens het wetsvoorstel een boete opgelegd krijgen wanneer zij nepreviews (laten) plaatsen. Ook het plaatsen van positieve reviews over producten waarbij niet zeker is of die producten ook daadwerkelijk door de klanten gebruikt zijn, wordt verboden. 

De regels voor webwinkels worden dus strenger. Consumentenbeoordelingen moeten door de webshop op ‘echtheid’ gecontroleerd gaan worden. Daarnaast is het voor een webwinkel verboden om negatieve reviews te verwijderen en positieve reviews wel te behouden. 

Gevolgen van de wet

Wanneer de wet in werking is getreden, moeten webshophouders voortaan aan de consument uitleggen dat en hoe zij waarborgen dat reviews op hun webshop door echte klanten zijn geschreven. Het gaat dus om klanten die het product daadwerkelijk hebben gekocht en gebruikt. Ook moeten ondernemers uitleggen welke maatregelen zijn genomen om na te gaan of reviews echt zijn. Een maatregel die je als eigenaar kunt treffen is het gebruik maken van een systeem dat waarschuwt wanneer meerdere beoordelingen vanaf één IP-adres binnenkomen. 

Ook kun je als webshophouder zelf letten op een aantal kenmerken die een review vaak verdacht maken:  

• De registratiedatum van de gebruiker is erg recent.
• De review is erg vaag, of juist heel specifiek.
• Een aantal reviews wordt op hetzelfde tijdstip gestuurd. 
• In de review wordt de volledige naam van het product zo’n drie keer genoemd. In dit geval is het hoogstwaarschijnlijk een poging voor SEO-doeleinden. 
• Een vijfsterrenbeoordeling in combinatie met een hele korte omschrijving.

Het is belangrijk om als eigenaar van de webshophouder de reviews in de gaten te houden en te checken wanneer jij twijfelt aan de oprechtheid. Wanneer je op bovengenoemde kenmerken let en dit aan jouw klanten kunt uitleggen, hoef jij je geen zorgen te maken. 

Gevolgen van overtreding

Wanneer je geen maatregelen treft en je informatie voor de consument weglaat, wordt dit onder de nieuwe wetgeving gezien als ‘misleidend’. Het gevolg hiervan is dat consumenten de (koop)overeenkomst kunnen vernietigen. Betaalde vergoeding moeten dan teruggestort worden. Daarnaast kun je als eigenaar van de webshop zelfs aansprakelijk gesteld worden voor de geleden schade van de consument. 

Uiteraard zal de wet ook gehandhaafd moeten worden zodra de wet is aangenomen. Dit zal gebeuren door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Bij een overtreding kan de ACM een (hoge) boete opleggen

Is dit echt dé oplossing voor nepreviews?

Veel negatieve nepreviews worden anoniem geplaatst. Het wetsvoorstel lijkt hier nog geen oplossing voor te bieden. Voor een webwinkel geldt dat zij verplicht is om na te gaan of de consument het product daadwerkelijk gekocht en gebruikt heeft. Dit zal niet altijd lukken wanneer het gaat om een nepreview. Het is afwachten of dit een reden is om een review te mogen verwijderen of dat zoiets via een kortgeding zal moeten verlopen. 

Een einde aan nepreviews

De regels voor webshops zullen in ieder geval per mei 2022 strenger worden. Als ondernemer is het echt belangrijk om concreet te zijn in de productomschrijvingen, maar ook om de reviews in de gaten te houden. Zo moet je controleren of de schrijver van een review het product ook daadwerkelijk gebruikt heeft. De wet zal in de loop van de tijd nog duidelijker worden. Wanneer er belangrijke ontwikkelingen zijn, zullen we dit uiteraard met jullie delen.