Influencer marketing en de nieuwe Mediawet

Influencers zijn op de meeste social media kanalen wel te vinden. Een influencer is iemand die andere mensen kan beïnvloeden om een product te kopen, een dienst af te nemen of reclame maakt voor een bepaald merk. Bedrijven zetten influencers in om hun producten en diensten te promoten. Deze manier van promoten wordt ook wel influencer marketing genoemd. Influencers verdienen een leuk zakcentje met het aanprijzen van producten en diensten van verschillende merken, maar daar zijn wel regels aan verbonden. Iemand mag zich bijvoorbeeld wel laten betalen om een trui van Puma te laten zien, maar herhaaldelijk melden hoé lekker die trui wel niet zit zonder duidelijk te maken dat het om reclame gaat, is niet de bedoeling. Door de wijziging van de Mediawet per 1 november 2020 komen influencers daar dan ook niet meer ongeschonden vanaf.

Reclamecode Social Media & Influencer Marketing

Sinds 2014 is de verplichting dat het duidelijk moet zijn wanneer er reclame wordt gemaakt voor een bepaald merk opgenomen in de Nederlandse Reclame Code. Door de ontwikkelingen op het gebied van social media en influencer marketing is de code in 2019 gewijzigd en heeft deze een andere naam gekregen: Reclamecode Social Media & Influencer Marketing (RSM). De essentie van de code is het transparant blijven op social media over de relatie tussen een influencer en adverteerder indien er een vergoeding of een gratis product tegenover het bespreken of tonen van een bepaald merk of product staat. De consument moet met één oogopslag kunnen begrijpen dat het om reclame gaat. 

Indien er toch klachten ontstaan bij consumenten en/of concurrenten, kunnen zij terecht bij de Reclame Code Commissie (RCC). De RCC gaat zich dan over de klacht buigen en kijken of er al dan niet sprake is van een overtreding. Vóór de inwerkingtreding van de nieuwe Mediawet werd er geen boete opgelegd wanneer er sprake bleek te zijn van een overtreding, maar kreeg men enkel een waarschuwing. Door de gewijzigde wet riskeer je nu een bestuurlijke boete van ten hoogste 225.000 euro. De boete bedraagt 10% van het totale bedrag aan gelden dat gemiddeld in de kalenderjaren voorafgaand aan de overtreding tijdens de lopende erkenningperiode aan de omroeporganisatie ter beschikking is gesteld voor de verzorging aan media-aanbod voor de landelijke publieke mediadienst. Zie hiervoor artikel 7.12 van de Mediawet 2008. 

De nieuwe Mediawet

De Mediawet regelt onder andere hoe en wanneer je reclame, sponsoring en product placement mag tonen. De wijziging van deze wet is van invloed op de RSM. De kern transparant te blijven over wat je post op social media blijft, maar er zitten wat regels aan. Over welke regels heb ik het dan? Ik zet ze voor je op een rij:

• Vermeld duidelijk wanneer er reclame wordt gemaakt in een video, dat geldt ook voor het maken van een video in opdracht van een bedrijf.
• Vermeld al aan het begin van je video indien er een vergoeding of gratis product tegenover het tonen van een product staat, en sluit de video daar ook mee af.
• Prijs een product of dienst niet aan door middel van aansporen tot kopen, afnemen of het huren ervan. Je mag het product of de dienst enkel laten zien.
• Indien je als influencer video’s maakt waar je geldt mee verdient, dien je dat te melden bij de toezichthouder: het Commissariaat voor de Media.

What to do?

Er zijn twee punten waar je goed op moet letten: 

1. zorg dat het duidelijk is indien er reclame wordt gemaakt;
2. vermeld duidelijk als er sprake is van een vergoeding. 

Als een bedrijf besluit samen te werken met een influencer om producten en/of diensten van haar te promoten, is het heel belangrijk dat ervoor gezorgd wordt dat de reclame, sponsoring en product placement bewust worden opgemerkt bij de consumenten. Dit geldt voor zowel social media als videokanalen. Maak vooraf duidelijke afspraken met elkaar over hoe er herkenbaarheid gaat worden gecreëerd. Verstandig is om van tevoren vast te leggen wat de verwachtingen, rechten en plichten zijn van beide partijen. Zo voorkom je misverstanden en weet je als influencer zeker dat je geen aansprakelijkheid hebt bij de aangescherpte mediawet. Voor wat betreft de vergoeding hoef je als influencer enkel aan te geven of het gaat om een samenwerking. 

Kort en goed

Het grootste verschil met de situatie voor de wijziging is dat het commissariaat kan handhaven op het aanprijzen van producten en diensten zonder daarbij duidelijk te maken dat het om reclame gaat. Desondanks is het niet verboden om influencers in te zetten. Het belangrijkste is dat het nu in één oogopslag duidelijk is indien er reclame wordt gemaakt en dat het gaat om betaalde sponsoring. Leg alles goed vast in een influencer-overeenkomst zodat er geen onduidelijkheid ontstaat over de rechten, plichten, wensen en verwachtingen van beide partijen. Heb je hulp nodig bij het opstellen van een influencer-overeenkomst? Schroom als adverteerder of als influencer niet om Lady Lawyer om hulp te vragen!