Handelsnaam en domeinnaam

Het is niet nodig om te benadrukken hoe belangrijk online vindbaarheid is voor je onderneming. Sommige ondernemers kiezen voor een YouTube-kanaal of een Instagram- of Facebookaccount om hun producten of diensten onder de aandacht van hun doelgroep te brengen. Een ruime meerderheid van de ondernemers heeft daarnaast een website. Dit unieke internetadres wordt de domeinnaam genoemd. Een .nl domeinnaam moet uit tenminste 2 en mag uit maximaal 63 cijfers en/of letters bestaan, een liggend streepje is ook toegestaan. De door jou gekozen domeinnaam mag niet in strijd zijn met de openbare orde of de goede zeden.

Wie het eerst komt…

Bij de vraag wie het recht heeft op een domeinnaam staat het eenvoudige beginsel van ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’ voorop. Dat betekent dat de .nl-domeinnaam toekomt aan diegene die de naam als eerste via een registrar (hostingprovider of tussenpersoon) registreert op de website van de Stichting Internet Domeinnaamregistratie Nederland (www.sidn.nl). De uitzonderingen op dit beginsel zijn de situaties dat met de domeinnaam inbreuk wordt gemaakt op intellectuele eigendomsrechten, denk aan merk- of auteursrechten, van derden. SIDN heeft op 1 april 2019 een nieuwe ‘suggestietool’ gepresenteerd. De nieuwe zoekfuncties op de website maken het mogelijk veel gerichter te zoeken naar (vergelijkbare) domeinnamen. Dit is een meerwaarde als je nog op zoek bent naar jouw perfecte domeinnaam, maar door de betere zoekfuncties kun je ook veel eenvoudiger controleren of een concurrent een domeinnaam heeft geregistreerd die inbreuk kan maken op jouw handelsnaam.

Domeinnaam en handelsnaam

Het gebruik van een domeinnaam betekent niet automatisch het gebruik van de naam als handelsnaam. Het enkel registreren van een domeinnaam via www.sidn.nl wordt niet gezien als het rechtmatig voeren van een handelsnaam. Veelal zal wel sprake zijn van gebruik van een handelsnaam als de domeinnaam hetzelfde is als de ‘gewone’ handelsnaam van de onderneming.

De domeinnaam zal, afhankelijk van de perceptie van het relevante publiek, ook als handelsnaam gebruikt worden wanneer de onderneming zich in reclame-uitingen met deze domeinnaam presenteert. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval zou het gebruik van een e-mailadres als gebruik van de handelsnaam kunnen worden opgevat.

De reden dat je als ondernemer wil dat de domeinnaam wordt opgevat als handelsnaam ligt in de verbodsbepaling van artikel 5 van de Handelsnaamwet, waarover in het vorige artikel is gesproken. Als er bijvoorbeeld een conflict ontstaat tussen een oudere domeinnaam en een jongere handelsnaam dan is de cruciale vraag of de oudere domeinnaam ook als handelsnaam wordt gevoerd, omdat alleen aanspraak gemaakt kan worden op de bescherming uit de Handelsnaamwet door diegene die de handelsnaam het langst rechtmatig voert.

Een smakelijke zaak

In 2018 vordert eiser, een Italiaanse delicatessenzaak met eetgelegenheid met de naam ‘Eatalia’, dat gedaagde (het Italiaanse restaurant ‘Papa Eatalia’) zowel de handelsnaam als de domeinnaam staakt en gestaakt houdt.

Volgens ‘Eatalia’ is sprake van een geringe afwijking van haar oudere handelsnaam en is duidelijk sprake van verwarringsgevaar tussen de beide, in het centrum van Den Haag gevestigde, ondernemingen. Volgens ‘Eatalia’ is bovendien sprake van een identiek publiek. In de procedure worden meerdere situaties aangevoerd waarin daadwerkelijk sprake was van verwarring, bijvoorbeeld door het leveren van vlees bij de verkeerde onderneming en door verkeerde vermeldingen in de (sociale) media.

‘Papa Eatalia’ verweert zich door te stellen dat de handelsnaam volledig beschrijvend is en slechts een samentrekking is van de woorden ‘eat’ en ‘Italia’. Dit standpunt wordt door de voorzieningenrechter niet gevolgd. ‘Eatalia’ is geen algemeen gebruikelijke aanduiding voor ondernemingen (denk aan steakhouse of pannenkoekenhuis waarbij dat wel het geval is). Juist omdat ‘Eatalia’ geen algemeen gebruikelijke betekenis heeft, gaat de aandacht naar dit gedeelte uit, waardoor de toevoeging ‘papa’ ondergeschikt is bij de beoordeling. De voorzieningenrechter oordeelt dat de domeinnaam gelijk is aan de handelsnaam en dat als gevolg van gelijktijdig gebruik van de handelsnamen en domeinnamen bij het publiek verwarring tussen partijen te duchten is.

‘Papa Eatalia’ handelt in strijd met artikel 5 Hnw en moet de handelsnaam en domeinnaam binnen een termijn van drie maanden staken. ‘Papa Eatalia’ moet bovendien de proceskosten vergoeden op grond van artikel 1019h Rv.

Camping Frankrijk

Anders was het bij een geschil in 2017 tussen ‘Camping-Frankrijk.nl’ (eiser) en ‘campingfrankrijk.nl’ (verweerder). De domeinnaam van verweerder is, volgens de geschillenbeslechter, niet in strijd met de handelsnaam ‘B.V. Camping-Frankrijk.nl’. Vastgesteld werd dat deze beschrijvende domeinnaam verwarringwekkend overeenstemt, maar niet werd aangetoond dat verweerder wilde profiteren van deze overeenstemming. Vergelijkbaar met de hierboven besproken zaak zijn e-mails die bestemd waren voor eiser, terechtgekomen bij verweerder. De geschillenbeslechter stelt echter dat eiser door het gebruik van een beschrijvende domein- en handelsnaam niet kan verhinderen dat concurrenten een overeenstemmende naam gebruiken.

Zoals blijkt uit deze twee zaken wordt verschillend geoordeeld over handels- en domeinnamen. Het blijkt dat veel waarde gehecht wordt aan de mate waarin de naam beschrijvend is. De Hoge Raad ontwikkelde in de uitspraak Artiestenverloning het uitgangspunt dat het in beginsel voor een ieder mogelijk moet zijn zich van een aanduiding te bedienen die beschrijvend is voor zijn producten of diensten. Lady Lawyer adviseert echter om niet alleen bij merken, maar ook bij handelsnamen en domeinnamen te kiezen voor een naam met (meer) onderscheidend vermogen.

Doorlinkdomeinnamen

Opvallend is overigens dat in bovenstaande zaak eiser ‘Camping-Frankrijk.nl’ de overdracht van de domeinnaam van verweerder vorderde. Ook wordt regelmatig gekozen om meer (vergelijkbare) domeinnamen te registreren onder één handelsnaam. Beide opties proberen te voorkomen dat concurrenten een vergelijkbare domeinnaam registreren. Het is belangrijk om je te realiseren dat het gebruik van een domeinnaam enkel om door te linken naar een website onder een andere naam, meestal niet wordt beschouwd als het gebruik van de handelsnaam. Dit is slechts anders wanneer verwarring ontstaat.

Onrechtmatige daad

Wanneer je niet door artikel 5 van de Handelsnaamwet beschermd wordt, maar jouw domeinnaam wel wordt nagebootst dan kun je eventueel een beroep doen op artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek, waar de onrechtmatige daad geregeld is. In dat geval zullen bij uitsluitend beschrijvende handelsnamen bijkomende omstandigheden moeten worden aangetoond, wil er van onrechtmatigheid worden gesproken.

Conclusie

Wanneer de domeinnaam ook als handelsnaam gekwalificeerd kan worden, kan deze naam beschermd zijn via de Handelsnaamwet. Zowel bij een beroep op de Handelsnaamwet als in geval van het aanvullende beroep op artikel 6:162 BW zou een beschrijvende handels- of domeinnaam een ongelukkige keuze kunnen zijn. Het is namelijk nog lang niet duidelijk wat de vereiste bijkomende omstandigheden zouden kunnen zijn. Zoals uit de besproken geschillen blijkt, wordt bijvoorbeeld aangevoerd dat bestellingen verkeerd bezorgd worden, dat e-mails verkeerd aankomen of dat op sociale media de concurrent wordt aangeprezen. Om niet afhankelijk te zijn van het aantonen van bijkomende omstandigheden raadt Lady Lawyer aan een meer onderscheidende handelsnaam, met eventueel een beschrijvend element, te kiezen.

Een merkhouder heeft overigens een grotere bescherming dan de houder van een handelsnaam. De merkhouder kan op grond van artikel 2.20 lid 1 sub d BVIE optreden tegen een inbreukmakende domeinnaam, mits afbreuk wordt gedaan of ongerechtvaardigd voordeel wordt getrokken uit het onderscheidend vermogen of de reputatie van het merk. Nog een reden om een merk in te schrijven! Hierover meer in het volgende artikel.