Finfluencers: wat zijn de regels voor het online delen van informatie over beleggen?

Beleggen is hot. Zeker onder jongeren. Want nu sparen vrij weinig oplevert lijken we massaal te zoeken naar alternatieven om vermogen op te bouwen. Door deze trend poppen er online steeds meer financiële adviseurs op. Zogenaamde finfluencers die online aanbevelingen doen over sparen, investeren en beleggen. Maar wist jij dat je online niet alles mag roepen over beleggen? In dit artikel bespreken we de wettelijke regels voor het online delen van informatie over beleggen.

Wat zijn finfluencers?

Een finfluencer is eigenlijk niets meer dan een influencer, maar dan op financieel gebied. Het woordje finfluencer staat, lekker makkelijk, voor financiële influencer. Zo’n finfluencer deelt online informatie over beleggen, sparen en investeren en doet dit via podcasts, video’s, Instagram-posts of blogartikelen. Naast het delen van kennis met jou als volger verdienen finfluencers vaak ook geld door online samenwerkingen met kleine of grote partijen aan te gaan of door specifieke informatie te verkopen. En met het delen van deze informatie of het aangaan van deze, vaak niet transparante, samenwerkingen is de Autoriteit Financiële Markten (AFM) niet zo blij. 

De AFM

De AFM houdt – zoals de naam al impliceert – toezicht op de financiële markten, waaronder sparen, beleggen, verzekeren en lenen. En hoewel de AFM blij is met het feit dat informatie over beleggen steeds een beetje toegankelijker wordt dankzij sociale media, is de autoriteit nog niet te spreken over de manier waarop. Uit recent onderzoek onder 150 finfluencers blijkt namelijk dat er maar weinig aan de regels wordt gehouden.

Zo worden er met regelmaat onzorgvuldige aanbevelingen gedaan of beleggingsadvies gegeven, heerst er weinig transparantie over de eigen belangen van de finfluencer én blijken de meeste ook geen relevante financiële opleiding of werkervaring te hebben terwijl ze zichzelf wél als expert neerzetten. En dat moet anders, want het belang van de belegger hoort áltijd voorop te staan.

De regels voor online finfluencen

Het verspreiden van informatie over beleggen, investeren of sparen is niet verboden. Wel gaat het gepaard met risico’s en verschillende regels. Zo hoor jij je te houden aan de Nederlandse Reclame Code en de specifieke Code Sociale Media & Influencer Marketing.

In het kort: wanneer je reclame maakt voor een bepaald product of bedrijf ben je verplicht dit te melden. Maar naast de basisregels gelden er ook specifieke regels waar jij je als finfluencer aan moet houden.

1.   Informeren mag, adviseren mag niet

Je mag als finfluencer prima vertellen over wat jij zelf doet en ook mag je objectief uitleg geven over wat beleggen precies inhoudt of wat crypto betekent. Maar je mag géén persoonlijk advies geven. Persoonlijk beleggingsadvies houdt namelijk in dat jij ingaat op iemands persoonlijke situatie. Om dit te mogen doen heb je een vergunning van de AFM nodig en die vergunning krijg je niet zomaar. De AFM stelt namelijk hoge eisen aan het uitgeven van zo’n beleggingsadvies vergunning, waaronder je vakbekwaamheid. En dat geldt overal, dus ook wanneer je tijdens een Live Q&A op Instagram jouw volgers verwijst naar een besloten training. Om zich in te dekken werken finfluencers vaak met een disclaimer waarin vermeld wordt dat ze géén financieel advies geven. Maar ook voor belegginsaanbevelingen gelden regels.

2.   Wees transparant over eigen belang

Het geven van persoonlijk advies mag dus niet zomaar, maar het geven van algemeen advies mag wél. Dit noemen we belegginsaanbevelingen en deze aanbevelingen moet je als finfluencer zorgvuldig en objectief kunnen onderbouwen. Zo mag je op social media je best uitlaten over een bepaalde koers of waarde van een aandeel en de voordelen hiervan, maar je dient óók transparant te zijn over de risico’s die bijvoorbeeld het aanschaffen van een bepaald aandeel met zich mee brengt. Je kunt dit het beste doen door duidelijk de feiten te onderscheiden van meningen en door het benoemen van bronnen en data. Oók is het noodzakelijk om als finfluencer transparant te zijn over je eigen belang bij een specifieke aanbeveling. Word jij ingehuurd door een beleggingsbank om hiervoor reclame te maken? Dan dien je dit expliciet te benoemen. Het geven van beleggingsaanbevelingen mag alleen wanneer je identiteit bekend is, adviezen via een anoniem account mag dus niet.

3.   Financiële affiliate marketing is verboden

Het is verboden om aan affiliate marketing te doen met financiële producten. Dit betekent dat banken of andere beleggingspartijen finfluencers niet mogen betalen op basis van het aantal klanten die zij aanbrengen. Nederland kent namelijk een provisieverbod voor beleggingsondernemingen. Deze is in het leven geroepen om er voor te zorgen dat jij als finfluencer niet plots honderden mensen specifiek één product gaat aanraden of aansmeren omdat jouw portemonnee daar beter van wordt. Het belang van de belegger, de klant, hoort namelijk altijd voorop staan. 

4.   Werk niet samen met partijen zonder vergunning

Als laatste regel is het belangrijk om te onthouden dat het niet verstandig is om producten aan te prijzen van financiële ondernemingen die geen juiste vergunning bezitten. Voor je een samenwerking als finfluencer aangaat is het daarom aan te raden om de website van het AFM te checken. Hier kun je namelijk ontdekken of de onderneming in kwestie een vergunning heeft. Op dit moment zijn er nog geen straffen voor samenwerken met partijen zonder vergunning, maar voor de consument is instappen vrij risicovol. Gaat het fout? Dan kan er namelijk geen beroep worden gedaan op de beleggersbescherming en de verhaalmogelijkheden in het buiteland zijn lastig. Als finfluencer wil je dit (hopelijk) niet op je geweten hebben.

De regels van finfluencen

Het geven van online financiële adviezen – finfluencen – is dus niet verboden. Wél zitten er wettelijke regels aan verbonden waar jij je als finfluencer je aan dient te houden. Zo mag je prima online informeren, maar zonder vergunning nóóit persoonlijk adviseren. Het is ook belangrijk om vooraf je eigen belang te benoemen. Wees dus transparant over jouw commerciële band met het product of de partij wanneer je jouw volgers iets aanprijst. En twijfel je of de partij die jou benadert de juiste een vergunning heeft? Check dan altijd de website van het AFM.

Let op: afhankelijk van wanneer je dit artikel leest kan deze informatie verouderd zijn. De artikelen op deze website bevatten algemene juridische informatie, maar uitdrukkelijk geen één-op-één advies. Hulp nodig bij jouw specifieke situatie? Neem dan contact met ons op.