Digital Market Act: de nieuwe regelgeving die gebruikers meer macht geeft

Na lang wikken en wegen koop je een nieuwe iPhone. Je bent weg van de telefoon, alleen je vindt Safari eigenlijk een vervelende webbrowser die je liever vervangt door Google Chrome. Maar het verwijderen van Safari? Dat lukt niet. Herkenbaar scenario? Met de komst van de nieuwe Digital Market Act behoren deze problemen binnenkort tot het verleden. Want na lang debatteren en veel denkwerk is Europa tot de conclusie gekomen dat grote bedrijven niet alle online macht mogen bezitten en dat eindgebruikers meer zeggenschap en keuzevrijheid verdienen. Fijn! Maar wat houdt die Digital Market Act precies in en wat gaat er veranderen? Dat lees je hier.

Wat is de Digital Markets Act?

Simpel gezegd is de Digital Markets Act (DMA) het nieuwste setje regels aan do’s en don’ts waar bedrijven zich binnen de EU aan dienen te houden. Deze regels proberen de macht die online platformen hebben in te perken en oneerlijke voorwaarden tegen te gaan. De DMA richt zich niet op iedereen, maar juist op de bekende grote spelers met een marktwaarde van €75 miljard of meer. Zulke organisaties worden binnen de DMA omschreven als ‘Gatekeepers’ en focussen zich vaak op het aanbieden van core platform services zoals sociale mediaplatformen, videoplatformen, advertentiediensten, marktplaatsen en online zoekmachines. Het moet in ieder geval altijd gaan om een platform met grote invloeden in de markt waardoor dit platform gezien kan worden als een kerndienst van het internet.

Wanneer ben je een Gatekeeper?

Waarschijnlijk zijn er tijdens het lezen van dit stukje al een aantal bekende namen zoals, Apple, Amazon, Google en Meta (Facebook) door je hoofd gegaan. Maar aan welke eisen moeten er worden voldaan om een bedrijf of organisatie als Gatekeeper te mogen bestempelen?

• Een organisatie of dienst heeft een grote impact op de markt;
• Een organisatie of dienst is of zal in de toekomst gezien worden als stevig verankerd in de markt en niet meer weg te denken op het internet;
• Een organisatie of dienst is belangrijk voor zakelijke gebruikers om andere (eind)gebruikers te bereiken;
• Een organisatie of dienst moet in minimaal 3 lidstaten actief zijn en een minimale jaaromzet van €7,5 miljard draaien of een marktwaarde van minimaal €75 miljard vertegenwoordigen;
• En een organisatie of bedrijf moet maandelijks minimaal 45 miljoen actieve eindgebruikers en 10.000 zakelijke gebruikers binnen de EU bedienen.

Wat gaat er door de DMA veranderen?

De regels zullen zich specifiek richten op grote Big Tech partijen. Jij als kleine ondernemer of middelkleine ondernemer merkt daar waarschijnlijk weinig van behalve meer transparantie bij het adverteren. Als eindgebruiker daarentegen zul je meer keuzevrijheid en macht gaan ervaren. En omdat het pakket met aantal nieuwe regels vrij groot is pakken we de belangrijkste veranderingen er even voor je uit:

• Meer adverteertransparantie: bedrijven die adverteren op een platform moeten gratis toegang krijgen tot de prestatiegegevens van hun advertenties.
• Meer vrijheden en samenwerkingen: het moet worden toegestaan om producten of diensten ook buiten het gatekeepersplatform te kunnen laten samenwerken (denk aan een berichtje sturen via WhatsApp naar een Signal-gebruiker).
• Eerlijke toegang tot sociale media en andere diensten: het mag niet meer verplicht zijn om gebruik te moeten maken van andere diensten om gebruik te kunnen maken van de gewilde dienst (je moet een Apple-telefoon kunnen kopen maar toch Safari kunnen verwijderen).
• Verbod op voortrekken:het is niet meer toegestaan om eigen pagina’s of advertenties door mechanismen te bevoordelen en hoger te plaatsen dan materiaal van derden.
• Meer privacy: verzamelde persoonsgegevens mogen alleen nog maar worden gecombineerd of gedeeld als de gebruiker daar expliciet toestemming voor geeft (denk aan data die Facebook met Instagram deelt onder de noemer ‘wij zijn Meta’).

Deze maatregelen moeten er voor zorgen dat adverteerders en andere digitale diensten makkelijker zaken kunnen doen zonder dat de macht volledige bij deze grote bedrijven ligt. En ook voor die niet-zakelijke gebruiker moet deze wetgeving ervoor zorgen dat de macht en keuzevrijheid weer terug bij de eindgebruiker komt te liggen. Daarnaast biedt deze set aan regels de Europese Commissie een betere positie in het toezicht houden en handhaven van de regelgeving. Nu wordt een overtreding vaak pas te laat gezien en kan er vaak al niet meer goed opgetreden worden. 

Bij overtreding een hoge boete

Het kostte lange debatten en aardig wat maanden denkwerk voor de Digital Market Act echt vorm kreeg. Maar afgelopen maart onthulde de Europese Unie toch de definitieve invulling van deze nieuwe wet die naar alle waarschijnlijkheid in oktober dit jaar in werking treedt. Dit betekent dat grote bedrijven nog een aantal maanden hebben om zich in Europa voor te bereiden op de nieuwe regels. En overtreden ze uiteindelijk die regels toch? Dan kunnen ze een forse boete verwachten van maximaal 10% van de wereldwijde omzet. Gaat een bedrijf opnieuw de fout in? Dan kan deze boete oplopen tot wel 20% van de wereldwijde omzet. Gaat een bedrijf minstens drie keer in acht jaar de fout in? Dan mag de Europese Commissie een marktonderzoek instellen en krijgt het de macht om andere grote straffen op te leggen.

Let op: afhankelijk van wanneer je dit artikel leest kan deze informatie verouderd zijn. De artikelen op deze website bevatten algemene juridische informatie, maar uitdrukkelijk geen één-op-één advies. Hulp nodig bij jouw specifieke situatie? Neem dan contact met ons op.