De ACM maakt korte metten met misleidende teksten online

Je hebt ze vast wel eens voorbij zien komen tijdens het online winkelen, uitspraken zoals ‘nog maar één kamer vrij’ of ‘nog maar één artikel op voorraad’. Wellicht heb je naar aanleiding van zo’n tekst weleens een impulsieve aankoop gedaan waar je naderhand toch iets beter over na had moeten denken. Dit soort misleidende teksten kunnen in sommige gevallen jouw koopgedrag beïnvloeden, en dat mag niet volgens de wet. Door het uitbrengen van de leidraad ‘bescherming van de online consument’ benadrukt de Autoriteit Consument & Markt (hierna: ACM) nog eens de regels in hoeverre bedrijven consumenten mogen beïnvloeden in hun koopgedrag online. 

Wat zijn oneerlijke handelspraktijken? 

In afdeling 3A van titel 3 van boek 6 van het Burgerlijk Wetboek zijn de regels met betrekking tot oneerlijke handelspraktijken terug te vinden. Voorbeelden van dit soort handelspraktijken zijn bijvoorbeeld wanneer de verkoper bij het sluiten van de koop niet alle kosten vermeldt of wanneer een verkoper beweert dat een product slecht gedurende een zeer beperkte tijd beschikbaar zal zijn terwijl dit niet het geval is. De ACM houdt toezicht op de naleving van de regels om oneerlijke handelspraktijken door bedrijven tegen te gaan en de consument te beschermen. Indien bedrijven zich niet aan de regels houden kan de ACM boetes opleggen tot €900.000,-.

Praktijkvoorbeelden 

In de leidraad legt de ACM aan de hand van praktijkvoorbeelden uit in welke gevallen de verkoper de grenzen van online beïnvloeding overschrijdt. Het misbruik maken van de schaarste van de producten is een van deze factoren. De ACM geeft in de leidraad een situatie weer waarin een bedrijf een tekst op zijn website heeft staan die luidt: ‘nog maar drie kamers beschikbaar! Boek snel’. De ACM legt uit dat een dergelijke tekst misleidend kan zijn, aangezien er mogelijk nog wél kamers beschikbaar zijn op andere websites. Vergelijkings- en boekingssites mogen in zo’n geval niet ten onrechte het idee wekken dat er nog maar enkele kamers beschikbaar zijn. Hiermee misleiden zij de consument over de beschikbaarheid van het aanbod. 

Nog een bekend voorbeeld dat de ACM geeft ziet op online reviews en ervaringen. In de tekst wordt het voorbeeld gegeven van een cosmeticabedrijf dat gebruik maakte van reviews die uiteindelijk niet bleken te bestaan. Het is voor bedrijven niet toegestaan om neppe reviews te tonen op hun website aangezien consumenten hierdoor kunnen worden misleid tot het doen van een aankoop. 

Bedrijven misleiden het koopgedrag van de consument

Ondanks dat online winkelen voor vele aantrekkelijker is dan offline winkelen, bevestigt de ACM in de leidraad nog eens dat dit nog steeds niet zonder risico is. 

De leidraad is zowel van belang voor bedrijven als voor consumenten. Bedrijven dienen hun websites aan te passen om misleiding van het koopgedrag van de consument te voorkomen. Consumenten kunnen aan de hand van de leidraad herkennen wat wel en niet geoorloofd is. Om ervoor te zorgen dat het online winkelen aantrekkelijk blijft kun je als consument melding maken bij de ACM ConsuWijzer wanneer je van oordeel bent dat een bedrijf zich niet aan de regels houdt. 

De leidraad is terug te vinden op de website van de ACM (acm.nl) onder de naam ‘Leidraad bescherming online consument’. In februari 2020 zal de leidraad definitief worden gepubliceerd, tot die tijd kunnen er nog suggesties worden ingediend ter verbetering van de leidraad.