Corona: een virus én een biermerk

Het Coronavirus is sinds december 2019 het gesprek van de dag, maar voordat het virus uitbrak, kende de meeste mensen ‘Corona’ enkel van het Corona-bier dat vooral in de zomer erg populair is. AB InBev, biermaker en merkhouder van Corona-bier, heeft de pech gehad dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het virus dezelfde naam gaf als het biermerk van AB InBev. Sinds de uitbraak van het virus zijn er ook al een aantal merken ingeschreven bij het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie, zoals bijvoorbeeld ‘Corona-Party, ‘AntiCorona’ en ‘Coronamask’. Wat moet je doen als merkhouder wanneer jouw merk ineens wordt geassocieerd met iets negatiefs, door bijvoorbeeld een ziekte of een negatieve gebeurtenis? Zijn de gevolgen te overzien? 

De effecten van een negatieve gebeurtenis

Van vlotte auto, naar virus

Het is niet de eerste keer dat de naam van een bestaand merk wordt geassocieerd met een ziekte. Deze situatie deed zich ook voor bij het Zika-virus. In 2015 en 2016 brak het virus uit in Zuid-Amerika. De Indiaanse autofabrikant Tata Motors wilde in 2017 een auto op de markt brengen genaamd ‘Zica’ afgeleid van het woord ‘Zippy Car’, wat staat voor vlotte auto. Toch besloot Tata Motors op het laatste moment toch de naam veranderen. 

Snoepjes genaamd Aids

Ook het snoepmerk Ayds kent de invloeden van een ziekte op haar onderneming. Doordat eind jaren tachtig de ziekte Aids zijn opkomst deed, daalde de verkoop van het snoepmerk met 50 procent. De eigenaar van het snoepmerk deed nog pogingen om zijn onderneming te redden door de naam van het merk aan te passen, maar helaas zonder succes. Het merk verdween korte tijd later van de markt. 

Psychogene Cola

Coca-Cola kan ook aansluiten in het rijtje van merken dat schade heeft geleden door een negatieve gebeurtenis. Op 8 juni 1999 dronken een aantal leerlingen uit België tijdens een pauze een flesje Coca-Cola, waarna zij last kregen van hoofdpijn, buikkrampen, hartkloppingen, bevingen en duizeligheid. De effecten verspreidden zich snel. In het hele land meldden zich honderden mensen met dezelfde klachten na het drinken van Coca-Cola. Als gevolg hiervan was Coca-Cola genoodzaakt miljoenen flesjes uit de handel te handelen en de productie tijdelijk stil te leggen. Een flinke klap voor de onderneming. Later bleek uit toxicologische onderzoeken dat er niks mis was met de cola en dat mensen leden aan een ‘massale psychogene ziekte’ dat tussen de oren zat. Ondanks deze deuk in het imago van Coca-Cola is zij er toch bovenop gekomen. 

Verhouding negatieve gebeurtenis tot het merkenrecht 

In principe kun je als merkhouder en ondernemer weinig doen tegen een uitbraak van een ziekte die toevallig dezelfde naam heeft als jouw merk. Toch kent de wet wel een mogelijkheid om te voorkomen dat de reputatie van een merk zonder geldige reden wordt geschaad. Art. 2.20 lid 2 sub d van het Benelux Verdrag inzake de intellectuele eigendom (BVIE) biedt een merkhouder de mogelijkheid om op te treden tegen derden die zijn merk gebruiken als politiek statement, grap, parodie of kunst en hierdoor de reputatie van zijn merk zouden kunnen schaden. 

Dat betekent in de praktijk dat wanneer een derde jouw merk gebruikt om het in een slecht daglicht te zetten je hier als merkhouder actie tegen kunt ondernemen. Het feit dat het merk in het nieuws wordt benoemd, als bijvoorbeeld een virus, betekent nog niet dat het merk wordt geschaad. Wanneer echter bijvoorbeeld een tv-programma een parodie maakt over biermerk Corona in combinatie met het virus, het merk hierdoor negatief in beeld wordt gebracht en de reputatie wordt geschaad, kun je hier als merkhouder wel tegen op treden. 

Een goed voorbeeld van een merk dat reputatie schade heeft geleden door het toedoen van een ander is het alcoholvrije ‘Buckler’ bier van Heineken. Youp van ’t Hek had tijdens zijn Oudejaarsconference van 31 december 1989 geen goed woord over voor het bier en voor de mensen die het dronken. Door zijn uitspraken durfden weinig mensen nog ‘Buckler’ te drinken. De uitspraken zorgden voor een verkoopdaling van het bier. Ondanks dat Heineken van mening was dat de uitspraken de reputatie van het biermerk schaadden, heeft het bedrijf geen procedure gestart tegen Van ’t Hek. 

Drinken wij deze zomer nog Corona-bier? 

Uit de jaarcijfers van AB InBev is ondertussen gebleken dat de omzet in de eerste twee maanden van dit jaar een kwart lager is ten opzichte van de eerste twee maanden in 2019. Het feit dat de omzet is gedaald, zal niet alleen afhangen van de negatieve associatie met het merk en het virus. Doordat het uitgaansleven en de horeca in veel landen in de wereld platligt, wordt er door ondernemingen weinig ingekocht en ook niet verkocht. 

Het is op dit moment nog onduidelijk hoe en of het biermerk gaat inhaken op de omstandigheden om te voorkomen dat zij nog meer verlies zullen leiden. Het zal waarschijnlijk bij velen in het verkeerde keelgat schieten wanneer het bedrijf nu een grote reclamecampagne opzet. In principe kun je als merkhouder en ondernemer weinig doen tegen een uitbraak van een ziekte die toevallig dezelfde naam heeft als jouw merk. 

Coronavirus en merkenrecht

Het is in zo’n geval soms beter om stil te zitten, om te voorkomen dat de situatie verergert. Wanneer jouw merk wordt geassocieerd met een negatieve gebeurtenis, is het verstandig om de schade zoveel mogelijk te beperken. Net zoals Coca-Cola ook direct actie ondernam toen werd beweerd dat haar cola niet in orde was. Het is voor AB InBev te hopen dat iedereen, wanneer de terrassen weer open zijn en de zon weer schijnt, weer Corona bestelt. Het team van Lady Lawyer zal deze zomer in elk geval haar steentje bijdragen! Meer weten over de invloed van Corona op jouw eigen onderneming? Download dan onze gratis pdf over de juridische gevolgen van het Corona-virus.