Tweede Kamer akkoord met wet collectieve schadevergoeding

Op woensdag 23 januari debatteerde de Tweede Kamer over de Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie. De Consumentenbond noemt dit een ongelooflijk belangrijk moment voor consumenten. Zij strijdt namelijk al dertig jaar voor een wet waarmee belangenorganisaties naar de rechter kunnen om namens een groep gedupeerden een collectieve schadevergoeding te eisen.

De huidige wet
Jaarlijks lijden consumenten naar schatting honderden miljoenen euro’s schade als gevolg van oneerlijke handelspraktijken. Op dit moment kunnen gedupeerden al collectief een rechtszaak voeren. Wanneer de rechter dan echter vaststelt dat een bedrijf zich niet aan de regels heeft gehouden, moeten de partijen met elkaar om de tafel om tot een goede schikking te komen over het vergoeden van de schade. Dan is de kans aanwezig dat dit niet het gewenste resultaat heeft. De consumenten worden dan gedwongen om alsnog individueel naar de rechter te stappen. Dit is echter geen makkelijke stap. Rechtszaken zijn duur en ingewikkeld, waardoor consumenten er vaak vanaf zien. Dit heeft als gevolg dat de schade niet wordt gecompenseerd.

Het nieuwe wetsvoorstel
Met de nieuwe Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie kunnen belangenorganisaties, zoals de ANWB, Vereniging Eigen Huis en de Consumentenbond, voor groepen consumenten, die door eenzelfde gebeurtenis schade hebben geleden, via de rechter collectieve schadevergoeding eisen. Volgens het nieuwe wetsvoorstel bepaalt de rechter in één keer of een bedrijf de regels heeft overtreden én wat een gepaste schadevergoeding is. De rechter mag dus in de toekomst collectieve schadevergoedingen toewijzen in grote, gezamenlijke rechtszaken, waardoor partijen niet meer met elkaar om de tafel hoeven. De nieuwe wet zou daardoor een enorme versterking van de positie van de Nederlandse consumenten kunnen betekenen.

Massazaken raken veel burgers en het gaat vaak om flinke bedragen. Daarom is het van belang dat hierover niet eindeloos rechtszaken komen. Het ligt voor de hand dat een veroorzaker schade betaalt. Echter, is dit niet altijd zo makkelijk. In de huidige wet wegen de kosten van een procedure niet altijd op tegen de geleden schade, of heeft iemand niet de tijd om jarenlang te procederen. De nieuwe wet zorgt er dan eigenlijk voor dat de consumenten krijgen waar zij recht op hebben.

Ook voorziet de nieuwe wet in voldoende rechtsbescherming voor burgers. Wel is het dat wanneer een belangengroep een massaclaim wil indienen, deze organisatie en financiën op orde moeten zijn. Verder moet de belangenorganisatie een nauwe band met Nederland hebben. Deze twee eisen voorkomen dat het Nederlandse systeem overbelast raakt.

Opt-out
Indien er meerdere belangenorganisaties een collectieve schadevergoedingsactie willen instellen ten aanzien van dezelfde gebeurtenis, wijst de rechter uit de verschillende belangenorganisaties één exclusieve belangenbehartiger aan die optreedt voor alle gedupeerden. De overige belangenbehartigers blijven wel partij bij de collectieve schadevergoedingsactie. Nadat een exclusieve belangenbehartiger is benoemd, kunnen alle personen die behoren tot de beperkt omschreven groep van gedupeerden voor een opt-out kiezen. Doen zij dat niet, dan is de uitspraak van de rechter in een procedure, maar ook een in die procedure getroffen collectieve schikking voor hen bindend en mogen zij hier niet van afwijken of alsnog een individuele procedure starten.

Hoe nu verder met het wetsvoorstel?
Op 29 januari is het voorstel met algemene stemmen aangenomen door de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel gaat nu door naar de Eerste Kamer. Daar zijn er drie varianten mogelijk:
1. De commissie brengt een blanco eindverslag uit, waarna het voorstel direct als hamerstuk wordt afgehandeld, of;
2. De commissie brengt een verslag uit, waarop in een nota wordt geantwoord; hierna kan er een debat plaatsvinden, of;
3. De commissie brengt eerst een voorlopig verslag uit, waarop door de indiener in een memorie van antwoord wordt gereageerd. Na dit antwoord bepaalt de commissie of zij een tweede schriftelijke ronde nodig acht of dat een eindverslag kan worden vastgesteld.

Of de nieuwe wet over de collectieve schadevergoeding inderdaad aangenomen zal worden door de Eerste Kamer moet dus nog blijken. Lady Lawyer zal jou op de hoogte houden van de ontwikkelingen rondom de collectieve schadevergoedingen.